Pieter Waterdrinker, Mart de Kruif, Derk Boswijk en Han ten Broek over de situatie in Rusland en Oekraïne
Veel sneller dan we denken, lijkt Rusland zich voor te bereiden op een grootschalig conflict met de NAVO. Daarvoor waarschuwt de gerenommeerde denktank Institute for the Study of War. Wat kunnen we doen om ons daartegen te wapenen? En kan Brussel bevroren Russische tegoeden inzetten om nieuwe munitie voor Oekraïne in te kopen? We bespreken het in Op1 met experts Pieter Waterdrinker, Mart de Kruif, Derk Boswijk en Han ten Broeke.
Tot nu toe waren analyses uit Duitsland en Finland dat de Russen 5 tot 8 jaar nodig zouden hebben om zodanige strijdkracht op te kunnen bouwen dat het echt een dreiging zou kunnen vormen voor Europa. Nu zeggen ze eigenlijk; ‘Dat kan wel tussen 3 en 5 jaar’, dus veel sneller dan we dachten. “De Denen waren er ook al bang voor, maar dit is wel een instituut met een naam”, zegt Mart de Kruif.
Volgens De Kruif zeggen zij dat wij in Europa niet in staat zijn om in dit tempo zo’n strijdmacht bij elkaar te krijgen zonder de hulp van de Verenigde Staten. “Het is een beetje Koude Oorlog-taal.” Ze kijken naar capaciteiten, maar niet naar intentie, dus ze zeggen niet: ‘Ze gaan het doen’, maar ze zeggen wel: ‘Ze bouwen die capaciteit op zodat ze het kunnen doen.’
Bevroren geld
Brussel wil wapens kopen voor Oekraïne met Russisch geld. Het liefst ook het geld wat bevroren is, een groot deel van de Tweede Kamer vindt dat ook. Dus niet alleen de rente die de bevroren gelden opleveren, maar al het geld. Wat het ingewikkeld maakt, en het verschil is tussen Rusland en de westerse wereld, is dat wij een rechtsstaat hebben.
Alles moet dus juridisch kloppen, maar alles juridisch uitzoeken en dichttimmeren kost tijd. ”We willen natuurlijk niet dat wij straks het bevroren geld gaan gebruiken voor Oekraïne, waar ik groot voorstander van ben, en dat vervolgens Rusland naar een rechter stapt en wij worden teruggefloten. Dat is buitengewoon pijnlijk. Ik, en met mij nagenoeg de hele Tweede Kamer, ben er groot voorstander van om die bevroren goederen beschikbaar te stellen aan Oekraïne”, aldus Derk Boswijk.
Enorme zak geld
Er is een enorme zak met geld, zo’n 300 miljard. Daarvan zit ongeveer 200 miljard in Europa en 100 miljard niet. Die 200 miljard in Europa zit grotendeels bij de Belgische bank, een clearinghouse. “Als politici daar ineens hun handen naar uitstrekken dan gaat er iets gebeuren met het vertrouwen in zo’n clearinghouse”, aldus Ten Broeke. Ze gaan dan zeggen dat het geld daar kennelijk niet veilig is, dus dan is Europa misschien wel niet veilig. “Dat kan effect hebben op de waarde van de euro, investeringen van China of Qatar en dat zijn allemaal negatieve effecten die je wel moet overwegen.”
Je kunt ook de opbrengsten van dat geld pakken. Het geld blijft staan en de opbrengsten in de vorm van rente ga je afromen. Dat zou zo’n 3 à 4 miljard zijn. “Ik denk dat dat kan en ik denk ook dat het technisch en juridisch mogelijk is”, zegt Ten Broeke. De Amerikanen gaan verder en zeggen dat ze de hele pot willen hebben en inzetten op de kapitaalmarkt. Dan is 300 miljard ineens 1500 miljard waard. Ten Broeke: “Laat dat net het bedrag zijn, waarvan we nu al zeggen dat het nodig is om Oekraïne op te bouwen.”
