Met deze vier stappen kan de grutto gered worden
Het gaat al jaren slecht met de grutto in Nederland. Om onze nationale vogel te redden lanceerde oud-minister Pieter Winsemius vier jaar geleden het zogenaamde Aanvalsplan Grutto, maar de 68 miljoen die daarvoor bestemd was, wordt niet op de goede manier besteed. Wat moet er veranderen? Winsemius schuift aan met veehouder Wieke Marije Bakker en gedeputeerde natuur Fryslân Douwe Hoogland.
Het Landbouwakkoord is belangrijk omdat boeren zich, ook als ze minder koeien mogen houden, meer moeten gaan richten op natuurbeheer. Ze kunnen bijvoorbeeld een belangrijke rol spelen bij het in Nederland houden van de grutto. Pieter Winsemius schreef vier jaar geleden al het Aanvalsplan Grutto. Met als doel: de nationale vogel redden.
Vier punten
“Je kan de grutto alleen maar aardig vinden”, zegt voormalig minister van Milieu Pieter Winsemius. Voor zijn aanvalsplan is hij langs diverse deskundigen gegaan. “Normaal als je vijf deskundigen bevraagt, krijg je vijftien meningen. Maar hier kwamen vier punten uitrollen.”
Zo moeten er grote aaneengesloten gebieden komen. “Van 1.000 hectare ongeveer, waarvan een deel plasdras. Daar kunnen de volwassen grutto’s wormen uit de grond halen. Punt twee is een aangepast waterpeil. Dat moet hoger. Het moet nat zijn. Daarnaast moet het ook heel zwaar agrarisch beheer zijn. Het moet een kruidenrijk gras zijn. Het normale gras in Nederland is heel voedzaam voor koeien, maar het is ook heel hard.” En dat harde gras zorgt ervoor dat de kuikens er niet in kunnen pikken. “Normaal worden vogeltjes gevoed door de ouders, maar dat is niet zo bij de weidevogels. Die moeten gelijk insecten kunnen oppikken.”
1,1 ei uitvliegt
De grutto was in de jaren 60 een veel voorkomende broedvogel in Nederland, met ongeveer 120-140 duizend paren per jaar. Maar de aantallen liepen af. In 2015 werd het aantal vogels geschat op minder dan 40.000. Volgens de voormalig minister is het reëel om de populatie te laten toenemen. “De grutto legt vier eieren in een nest. Als van twee nesten één ei uitvliegt, dan blijft de stand op peil. Het moet heel haalbaar zijn, want als bewijze van spreken 1,1 ei uitvliegt, groeit het aantal. Maar dan moet er wel wat gebeuren.”
Dat betekent dat veel boeren kruidenrijk gras moeten hebben, wat een veel lagere melkproductie oplevert. “Daar gaan dertig procent minder koeien op. En die koeien geven ook nog eens dertig procent minder melk. Die boeren raken dan 45 procent van hun inkomen kwijt.”
Een van die boeren is Wieke Marije Bakker. “Ik heb van jongs af aan altijd al passie gehad voor de weidevogel.” Over een paar jaar wil de veehouder de boerderij van haar ouders overnemen, waarbij ze zich ook wil inzetten voor de grutto. “Daar zijn we al mee bezig, maar dat zet ik ook door.” Al moet dat wel genoeg opbrengen, vertelt de Boerin. “De bank is keihard.”
Daarom wil Wieke Marije dat de beheerpakketten voor de lange termijn zijn. “Van twaalf tot twintig jaar.” Voor zo’n contract krijgt de boer dan extra geld. “Voor het gewas wat je kwijtraakt.” Op dit moment zijn de korte contracten voor de veehouder nog niet rendabel.
