“Ik vind dat je moet kijken naar de werkelijke uitstoot.”
Tienduizenden boeren verzamelden zich vandaag in het Gelderse Stroe om te demonstreren tegen de stikstofplannen van het kabinet. BBB-Kamerlid Caroline van der Plas was aanwezig bij de demonstratie, net als agrariërs Annemiek Koekoek en Bastiaan van ’t Westeinde en politiek verslaggever Thomas van Groningen. D66-Kamerlid Tjeerd de Groot wilde ook graag komen, maar zijn veiligheid kon niet gegarandeerd worden. Ze zijn samen met hoogleraar stikstof Jan Willem Erisman te gast bij Op1.
Agrarisch Nederland voerde gister actie tegen het Haagse stikstofbeleid. “Ik ging er toch wel een beetje bewapend heen”, vertelt Thomas van Groningen. De politiek verslaggever woonde met een beveiliger het protest in Stroe bij. “Dit was de eerste keer dat dat nodig was.” Eenmaal daar merkte Van Groningen dat persoonsbeveiliging niet nodig was. “Als je boeren sprak, viel mij op dat er heel veel nuance zat in wat ze me vertelden. Op het podium hoorde ik hele ferme uitspraken als ‘stikstof is onzin’. Ook naar de media werd een paar keer uitgehaald. Maar op het terrein hoorde ik weer boeren die er genuanceerder in stonden en zeiden: ‘we hebben een probleem en moeten er met zijn allen goed naar kijken.’ Zij willen dat er meer naar hen geluisterd wordt.”
Veiligheid
“Ik was uitgenodigd om erbij te zijn”, maar de Landbouw en Natuur woordvoerder van D66 Tjeerd de Groot ging uit veiligheidsoverwegingen na advies van het NCTV niet naar het boerenprotest. “Ik wilde er ook heen om naar de zorgen te luisteren, maar ook om te vertellen dat het het echt heel slecht gaat met de natuur. ” Zijn partij steunt de stikstofplannen. D66 liet vorige week met een motie weten pal achter minister van Stikstof en Natuur Christianne van der Wal te staan. “Van de natuur is tachtig procent weg. Tachtig procent van de insecten is gewoon weg. Dat had ik er graag tegenin gebracht, maar ook dat de boeren echt perspectief en duidelijkheid verdienen over hoe je met minder dieren een beter inkomen kan bereiken.”
Uitstoot klopt niet
BBB-Kamerlid Caroline van der Plas, die in tegenstelling tot Tjeerd de Groot, wel wel aanwezig in Stroe, is het niet met de stikstofplannen eens. “Het RIVM zegt in de technische briefing dat ze geen zicht op van welke boerderij het komt en geen zicht hebben op de effecten ervan. De uitstoot klopt sowieso al niet meer. Er wordt op zo’n rare manier gekeken. Er worden cijfers gebruikt van vier jaar geleden, terwijl er al zoveel minder dieren zijn.” Volgens hoogleraar Stikstof Jan Willem Erisman maakt dat niks uit. “Als 2018 het referentiejaar is en je bent nu al veel minder, heb je al een deel van je opgave gedaan.”
Uitstoot landbouw
Uit onderzoek van het TNO blijkt landbouw verantwoordelijk is voor 61 procent van het in Nederland uitgestoten stikstof. Volgens de oprichter van de BoerBurgerBeweging wordt daarin iets belangrijks vergeten. “De landbouw slaat ook stikstof op in de bodem. De agrarische sector is de enige die niet alleen uitstoot, maar ook opslaat. Ik vind dat je moet kijken naar de werkelijke uitstoot.” Maar de werkelijke uitstoot is wel in dit onderzoek verwerkt vertelt Jan Willem Erisman. “Dit gaat echt over de belasting die op de natuurgebieden zelf is.”
In Stroe begonnen
“Ik moest lachen toen ik hoorde dat het protest in Stroe was”, zegt de hoogleraar. “We zijn daar notabene in 1985 begonnen met onderzoek naar de verspreiding van stikstof in die buurt.” Erisman was al betrokken bij de eerste onderzoeken. “Waar goed naar gekeken wordt, is naar welke metingen je nodig hebt om te zorgen dat je de modellen die je nou eenmaal nodig hebt, om die zo goed mogelijk te toetsen.”
