Marike Stellinga: ‘Trump is als een olifant in de porseleinkast van de internationale handelsorde tekeergegaan’

Hoe heeft vier jaar Donald Trump de Nederlandse economie en de wereldeconomie beïnvloed? Daarover praten we met econoom Marike Stellinga. Met de komst van Trump heeft het ook handelsoorlogen geregend, met de oude, maar weer populaire slogan: ‘America First’.

‘From this day forward it’s going to be only America First, America First’. Met deze belofte begon Trump aan zijn presidentschap. Hoe hebben we dat gemerkt, bijvoorbeeld in Nederland? “Eén van de invloedrijke dingen die hij heeft gedaan is meteen het klimaatakkoord van Parijs doorscheuren”, zegt Marike Stellinga. “Ik denk dat dat van grote invloed is geweest op Europa, misschien niet direct merkbaar, maar wel in de constellatie waarin wij klimaatbeleid voeren, wat Europa toch best wil.”

Daarnaast is handel een duidelijke punt waaraan we merken dat Amerika op de eerste plek staat, volgens Stellinga. Trump is weggegaan van zijn plek aan de internationale onderhandeltafel. “Hij is als een olifant in de porseleinkast van de internationale handelsorde tekeergegaan,” zegt Stellinga. Als voorbeeld geeft de econoom NAFTA, De Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst waarover Trump in zijn verkiezingscampagne al zei dat het een ramp was voor de Verenigde Staten en hij beloofde te gaan onderhandelen over het 23 jaar oude vrijhandelsakkoord. De Verenigde Staten zette in op fundamentele aanpassingen, maar Canada en Mexico waren daar geen voorstander van.

China

Maar vooral China is het land waartegen Trump tekeergaat. “Hij heeft bijvoorbeeld meteen allerlei tarieven verhoogd en hij heeft Europa onder druk gezet om Huawei, het Chinese telecom-bedrijf, niet overal te gaan gebruiken. Europa heeft daar ook zeker de effecten van gemerkt. En, dat moet erbij gezegd worden: dat doet hij met de zegen van veel Democraten, want die ergeren zich ook aan de machtspositie die China inneemt in de economie.” Volgens Stellinga ziet Trump winst van China als verlies voor Amerika.

Economisch nationalisme

“We hebben economisch nationalisme vanuit Amerika en nu horen we de Fransen en de Duitsers ook zeggen: misschien moeten we ook Europese kampioenen creëren. Nederland zit daar altijd een beetje tussenin, maar wij kunnen er ook wat van. Wij lokken die bedrijven als klein landje met onze voordelige belastingen. Dat heb je gezien bij Unilever, Mark Rutte wil ook heel graag dat zij in Nederland komen en schaft daarvoor zelfs speciaal een belasting af. Ons hele belastingstelsel is, tot ergernis van vele landen om ons heen, heel voordelig voor veel multinationals. Ik denk uiteindelijk dat de gewone Nederlander daar niet bij wint,” zegt Stellinga.

Economen zijn het er volgens Stellinga steeds meer over eens dat grote en machtige bedrijven die markten domineren, niet alleen slecht zijn voor consumenten en prijzen, maar zeker ook voor lonen en de machtspositie van arbeid. Volgens haar is het een vergissing als dat je strategie is om het voor mensen beter te maken.

Kijk hier het hele gesprek terug.