Tom-Jan Meeus: ‘Minister van Justitie is een hondenbaan, al 25 jaar een incidentenministerie’

Minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus gaat door. Politiek analist Tom-Jan Meeus van NRC is van mening dat de minister behoorlijk beschadigd is. “De minister begon heel goed aan het debat, vervolgens had hij een welwillende Kamer die het hem niet verschrikkelijk moeilijk maakte, maar toen bleken er toch een aantal punten te zijn waarin hij exceptioneel zwak stond”. 

Eén van die dingen was het feit dat je een aantekening in het strafblad krijgt wanneer je een coronaboete ontvangt. Daarover voerde de Tweede Kamer drie maanden geleden een debat en toen werd er een motie aangeboden die dat ongedaan moest maken. Destijds heeft Grapperhaus geweigerd daarin mee te gaan, vertelt Meeus.

De gehele Tweede Kamer bepaalde nu in een motie dat coronaovertredingen niet meer mogen leiden tot een strafblad. In het debat heeft Grapperhaus gezegd dat hij dat verstandig vindt, in het licht van zijn eigen ervaringen. “Dat is natuurlijk wel een vreemd verhaal, dat is toch zwak?”, zegt Meeus.

Ook het feit dat de minister in eerste instantie een verklaring had afgegeven waaruit kon worden opgemaakt dat alleen op het bordes regels zijn overtreden door zijn gasten en hijzelf niet de regels had overtreden, terwijl later uit nieuw gepubliceerde foto’s bleek dat ook hijzelf de regels had geschonden, door onder meer zijn schoonmoeder omarmd te hebben, vindt Meeus opvallend. “Dan vraag je jezelf af of hij wel open kaart heeft gespeeld. De Kamer heeft het laten lopen, maar ik kan me voorstellen dat er Kamerleden naar de microfoon waren gelopen en hadden gezegd: hoe kan dit?”

Hondenbaan

“Minister van Justitie is een hondenbaan, dat is al 25 jaar een incidentenministerie”, volgens Meeus. “Daar werken 100.000 mensen, dat is niet in de hand te houden. Elke dag loop je daar het risico op serieuze incidenten, waar je als minister gezaghebbend over moet kunnen spreken en oordelen. Dat is een probleem nu, want hij is een deel van zijn gezag en zijn vertrouwen kwijt.”

De politiek analist denkt dat Grapperhaus daarom voor problemen kan gaan zorgen voor de VVD en het CDA als het gaat om de aankomende Tweede Kamerverkiezingen. “Ook in de coronapolitiek is hij natuurlijk een cruciaal figuur en dat is kwetsbaar voor het kabinet”, volgens Meeus. “Want premier Rutte (VVD) en minister De Jonge (CDA) gaan natuurlijk een coronacampagne voeren, met elke twee weken een persconferentie met geweldige kijkcijfers, dus dat is een inkoppertje, politiek gezien. Die mensen lopen politiek gezien erg goed op corona. Dat is gewoon een feit, maar dat werkt zo lang je als kabinet geloofwaardig bent, maar Grapperhaus ondermijnt natuurlijk wel die geloofwaardigheid.”

Toch maakt Meeus een kanttekening daarbij, want ministerscrises hebben volgens hem eigenlijk electoraal amper nog effect. “Dat is het hele verhaal van de VVD. De kabinetten Rutte hebben tussentijds nogal wat ministers verloren en dat heeft de premier nooit beschadigd, dus dat is het punt niet. Het punt nu is dat deze man in de kern van het coronabeleid zit. Als het met de coronabestrijding tegen gaat zitten, is dit ook voor Rutte kwetsbaar.”

Kijk hieronder het gesprek met Tom-Jan Meeus terug: