Gaat de regio in het stemhokje afrekenen met de Randstad?
Het kerstreces zit er bijna op en volgende week begint het politieke jaar. Wordt 2023 het jaar waarin het platteland via de stembus afrekent met de Randstad? En hoe gaan we de hogere uitgaven opvangen, nu de rente op de staatsschuld aanzienlijk stijgt? We blikken vooruit met cultureel antropoloog Anne-Goaitske Breteler en met politiek verslaggevers Thomas van Groningen en Marleen de Rooy.
Meer dan alleen boeren
2023 is het jaar van de Provinciale Statenverkiezingen. Op 15 maart gaat Nederland naar de stembus. Cultureel antropoloog Anne-Goaitske Breteler heeft zich verdiept in de verhoudingen tussen het platteland en de Randstad. Er wordt rekening mee gehouden dat de regio in het stemhokje afrekent met de Randstad. Maar is dat wel zo? Nee, zegt Breteler. ”De stem van het platteland wordt constant met stikstof en boeren in contact gebracht. Maar in de provincie Friesland, waar ik woon, is ongeveer 5 procent werkzaam in de landbouw. Dus er zijn heel veel meer mensen op het platteland dan alleen de boeren.”
”Met name de boeren zijn natuurlijk boos, en daar gaat een duidelijke stem klinken. Maar er zijn veel meer mensen. Toen ik die in mijn omgeving sprak, viel juist op dat zij de verbinding zoeken met de stad. Omdat iedereen wel voelt dat die kloof waar de hele tijd over gesproken wordt, alleen maar extra aangezet wordt door de media. Dat moet gedicht worden, en dat willen mensen ook wel. Maar dan moet er ruimte zijn voor de nuance en andere geluiden.”
Geldkraan dicht
De tijd dat steunpakketten van tientallen miljarden euro’s ons om de oren vliegen lijkt voorbij. ”Dit kabinet is een jaar geleden begonnen en dit was hét kabinet van het geld”, zegt politiek verslaggever Marleen de Rooy. ”Ze hadden echt een soort bazooka aan geld. Er werd heel veel uitgegeven aan allerlei problemen, het was ook een soort smeermiddel om die partijen bij elkaar te krijgen.”
”Alle rekenmeesters zeiden toen al dat dit kan vanwege de economisch gunstige tijden, met lage rente. Nu zijn we een jaar later: oorlog, het gaat economisch slechter, grote arbeidstekorten en de rente is hoger. Alleen al die hoge rente kost de staatskas volgend jaar naar schatting 9 miljard euro. Je hoort geluiden in de kamer dat er andere tijden aankomen, de tijden dat niet alles maar met geld opgelost kan worden. De kraan gaat dicht.”
