Belarussische oppositieleider: “Loekasjenko is een collaborateur”
In het bijzijn van premier Rutte, koning Willem-Alexander en koningin Maxima ontving de Belarussische oppositieleider Svetlana Tichanovskaja vandaag de Four Freedoms Award in Middelburg. Ze kreeg de prijs uitgereikt vanwege haar strijd voor politieke en burgerlijke vrijheid in haar land, waar Aleksandr Loekasjenko al lange tijd als dictator aan de macht is. Tichanovskaja vreest dat het lot van haar land verbonden is aan Oekraïne. Kan Belarus overleven als soevereine staat? Ze is te gast bij Op1 samen met Rusland-correspondent Iris de Graaf. Zij is net terug uit Georgië waar de spanning van de oorlog sterk voelbaar is en waar veel Russen naartoe vluchten.
Belarus wordt sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne gezien als een stevige bondgenoot van Poetin. Denkt oppositieleider Svetlana Tichanovskaja dat Poetin Belarus heeft bezet zonder het gebruik van wapens? “Op dit moment wordt Belarus door het Kremlin bezet, maar tegelijkertijd waarderen Belarussen hun onafhankelijkheid heel erg. Daar vechten we nu voor. Niet alleen tegen Loekasjenko, maar ook tegen de Russische invasie.”
Volgens Tichanovskaja ligt het niet aan de inwoners van Belarus dat Poetin gesteund wordt, maar is het de schuld van president Loekasjenko. “Hij is een collaborateur geworden, tegen de wil van de Belarussische bevolking in.” De oppositieleider benadrukt dat Poetin Belarus als onderdeel van Rusland ziet, maar dat ze het daar absoluut niet mee eens is. “Wij willen bij niemand horen. We zijn een apart land met een aparte taal en cultuur. We moeten onze eigen toekomst bepalen.”
De NAVO
Is het dan ook mogelijk dat Belarus ooit lid wordt van de EU en misschien zelfs de NAVO? Tichanovskaja zegt niet gelijk nee, maar het volk beslist uiteindelijk. “We moeten het aan de Belarussen voorleggen. Zij moeten kiezen.” Toch is het duidelijk welke kant het volk op dit moment op gaat, aldus de oppositieleider. “Als Belarussen in gevaar zijn, vluchten ze naar Europa. Niet meer naar Rusland. Rusland betekent oorlog en Europa veiligheid. De tendens is duidelijk.”
Georgië
Het zijn niet alleen Belarussen die Rusland de rug toe keren. Ook Russen zelf verlaten in grote getallen hun land, vaak naar Georgië. Rusland-correspondent Iris de Graaf begrijpt waarom. “Er zijn in totaal al 300.000 Russen gevlucht. Een groot deel daarvan is uitgeweken naar voormalig Sovjet-landen, zoals Georgië.” Volgens De Graaf is Georgië een van de lievelingslanden van de Russen. “Ze kunnen er makkelijk naartoe, zonder visum verblijven en er is geen uitleveringsplicht.”
De Russen die Georgië binnenkomen, worden volgens De Graaf niet geheel gastvrij ontvangen. “Georgië staat bekend om zijn enorme gastvrijheid, maar bij de Russen is dat wat minder. Georgiërs sympathiseren heel erg met Oekraïne. Overal op straat zie je de steun, er wapperen Oekraïense vlaggen en mensen doen veel donaties. Georgië zou liever Oekraïners opvangen en ze zijn bang dat Poetin straks ook de Russen in Georgië wil ‘bevrijden’. Ze zijn bang en er niet blij mee.”
