Jeroen Pauw over het tv-debat: “Er zijn gewoon politici die er beter in zijn en die er minder goed in zijn”
In één minuut je standpunt onderbouwen tijdens een tv-debat? Als het aan Pieter Omtzigt ligt is dat verleden tijd. Het draait volgens de politicus te veel om oneliners en daarom pleit hij voor diepgaande debatten met maximaal drie deelnemers. Is zijn kritiek terecht? We bespreken het met Jeroen Pauw, Rick Nieman en Dominique van der Heyde.
Inhoudelijker, meer tijd en minder oneliners. Omtzigt pleit voor een nieuw soort tv-debat. Jeroen Pauw snapt gedeeltelijk wat hij bedoelt. “Soms is het ook een kakofonie. Maar, zelf heb ik voor de laatste verkiezingen ook een aantal tv-debatten geleid waarbij twee mensen vijftig minuten tegenover elkaar zaten. Dat is behoorlijk serieus voor televisie. Maar, televisie heeft aan de andere kant een aantal regels. En een van die regels is: het moet ook een beetje leuk en spannend zijn. Er moet een dynamiek zijn.”
Volgens Dominique van der Heyde valt het daarnaast wel mee met de kakofonie tijdens tv-debatten. “In het echt is het veel gestructureerder. Het gaat niet per se om wat Omtzigt niet wil, maar om wat hij wél wil. Hij wil diepgravende gesprekken, waarin hij veel beter uit de verf komt, omdat het over de inhoud gaat. Dit soort gesprekken zijn er al en gaan tijdens de verkiezingen ook voorkomen. Maar we gaan ook debatten doen, want dat hoort er gewoon bij.”
Je standpunt in 1 minuut
Rick Nieman sluit zich hierbij aan. “Sorry maar, als jij in 1 minuut niet uit kunt leggen wat je standpunt is over een bepaalde zaak, dan moet je nog eens heel goed nadenken wat je standpunt eigenlijk is. Je kunt toch zeggen: ik ben voor of tegen en ik heb een bepaalde filosofie over deze zaak. De nuances komen dan later wel. Eigenlijk is Omtzigt’s oneliner nu dat we niet aan oneliners moeten doen.”
Er zijn meer politici die al eerder hebben gepleit voor minder oneliners en tv-debatten. Jeroen Pauw: “Er zijn gewoon politici die er beter in zijn en die er minder goed in zijn. Wilders is er bijvoorbeeld heel goed in. Leuke momenten uit zulke debatten komen dan weer terug in het nieuws of bij talkshows.”
Daarnaast is het volgens Rick Nieman een vertekend beeld dat het tijdens tv-debatten altijd draait om korte statements. “Als je per persoon dik tien minuten hebt om allerlei punten te kunnen maken, dan is dat toch heel informatief voor een kijker die misschien niet alle verkiezingsprogramma’s kijkt en geen zin heeft in een programma van twee uur?”
Het perfecte tv-debat
Waar moet het aanbod aan verkiezingsdebatten aan voldoen? Van der Heyde: “We willen dat iedereen aan bod komt op zo’n avond bij de NOS. Alleen we knippen het op. De kleinere partijen eerst en daarna de grotere. Die staan met zijn drieën en kunnen dan ruim tien minuten met elkaar over een onderwerp gaan praten. Volgens mij is dat ook genoeg voor de kijker.”
Jeroen Pauw omschrijft de kenmerken van een goed tv-debat. “Het moet spannend zijn, want het is wel televisie. Zo heb ik politici bijvoorbeeld weleens gezegd dat ze halverwege het debat een persoonlijke vraag mochten stellen. Zo’n moment kan bepalend zijn voor een debat.”
Hoort dit er dan ook niet een beetje bij in de verkiezingstijd? Van de Heyde: “Woensdag gaf Omtzigt een lezing van drie kwartier over dat de overheid te veel gegevens van burgers verzamelt. Dit vindt hij zelf heel erg belangrijk. En helemaal aan het einde van deze lezing geeft hij een klein stukje rood vlees over tv-debatten. Daar zitten we vervolgens nu al een kwartier over te praten. Dus hij heeft allebei de kanten wel in zich hoor. Aan de ene kant zegt hij: het moet allemaal gaan over de inhoud, maar hij weet verrekte goed dat als hij dit zegt, dat wij het hier vanavond helemaal niet over de inhoud gaan hebben.”