Giovanca Ostiana en Tijs van den Brink in gesprek met boeren, politici en natuurbeschermers in Op1-stikstofspecial
De uitzending van dinsdag stond helemaal in teken van het debat over stikstof en natuur. Vanuit een boerderij in Zwartsluis gingen Tijs van den Brink en Giovanca Ostiana in gesprek met boeren, politici en natuurbeschermers.
Natura 2000-gebieden
Twintig jaar geleden zijn er 162 beschermde Natura 2000-gebieden aangewezen in Nederland. ”Ik denk dat onderschat is hoe groot de grensoverschrijdende effecten waren”, zegt hoogleraar ecologie Han Olff. ”We hebben in Nederland gekozen voor een opzet van natuur en landbouw, waar relatief kleine natuurgebieden verweven zijn met landbouwgebieden zodat er heel veel grens is tussen natuur en landbouw. Ik denk dat toen die plannen gemaakt zijn, er onvoldoende is geanticipeerd op de veranderingen die al decennia lang in de landbouw aan de gang waren.”
”Een van de oorzaken van de stikstofproblemen waar we nu in zitten is dat we veel te veel Natura 2000-gebieden hebben aangewezen, en te verspreid over Nederland”, zegt biologisch melkveehouder Hermen Spans. ”Duitsland en Frankrijk hebben dat slimmer aangepakt. Zij hebben dat veel geconcentreerder gedaan en die hebben dus veel minder randwerking van die Natura 2000-gebieden.”
Volgens Chris Braat, gebiedsmanager Natuurmonumenten Weerribben-Wieden, zijn de aangewezen Natura 2000-gebieden niet voor niets aangewezen. ”We hebben gebieden aangewezen omdat ze bepaalde waardes hebben, dat geldt ook hier voor Weerribben-Wieden. Dit gebied is aangewezen omdat hier natuur voorkomt die echt uniek is voor Noord- en West-Europa. Dus dan vind ik dat heel logisch dat je dat op een lijst zet van Europese beschermde natuur.”
Perspectief
GroenLinks-lijsttrekker in Overijssel Lucas Brinkhuis ziet de onzekerheid bij boeren, maar heeft niet de middelen om er iets aan te doen. ”De boer verdient perspectief. Op dit moment is er te veel onduidelijkheid. De natuur moet echt versterkt worden, daar ben ik volledig van overtuigd. Daar moeten we echt stappen in zetten.”
”Wat daarvoor wel nodig is, is dat we een kabinet hebben dat ook aangeeft welke financiële en andere middelen er zijn waarin er wel perspectief gegeven kan worden. Zodat er kan worden uitgelegd dat het misschien niet meer op deze manier op deze plek kan, maar hoe dan wel. Als provincie zitten we echt heel lang te wachten totdat het kabinet met die gelden komt. We hebben op dit moment niet eens geld om boeren die willen stoppen uit zichzelf, om die op te kunnen kopen.”
Rol van de boeren
Harold Viscaal, directeur van Stichting Nationaal Park Weerribben-Wieden, vindt het onterecht dat er steeds naar de boeren wordt gekeken om de stikstofcrisis op te lossen. ”Als we het hebben over natuur, dan lijkt het wel alsof de boeren moeten zorgen voor een betere natuur. Ik denk dat de wijze waarop wij consumeren en produceren, een belangrijkere reden is dat wij nu een natuur- en biodiversiteitsprobleem hebben.”
”We hebben het over de grootste verbouwing van Nederland. We hebben het over wonen, de energietransitie, klimaatadaptatie, biodiversiteitsherstel, duurzaam toerisme en ga zo maar door. Dan is het wonderlijk dat we één doelgroep aankijken en dat we al die transitieopgaven richting de boeren schuiven. Die daar ontzettend onmachtig mee zijn, wat ik heel goed begrijp. Dus ik zou zeggen dat we ons als mensen verantwoordelijk moeten gaan voelen voor de grote opgaven die we in Nederland hebben.”
Toekomst
Mirthe, de dochter van boer Hermen Spans, zou later graag het bedrijf van haar vader overnemen. ”Ik ben natuurlijk boer en ondernemer, en wat dat betreft wil je graag dat je bedrijf doorgaat”, zegt boer Hermen. ”Aan de andere kant ben je ook vader. Als je elke morgen opstaat en je wordt weer geconfronteerd met allerlei regelgeving en spotjes op de radio, dan denk je wel eens of je het je kinderen wel aan moet doen.”
