Tom Middendorp: ‘’Ik denk dat dit een voorbode is van zwaardere tijden die gaan komen’’
De familie van de Nederlands-Oekraïense Natalia Saklakova besloot na lang aarzelen te vluchten uit de Zuid-Oekraïense kustplaats Berdjansk. De terreur van de Russen werd te dreigend. De vlucht was spannend, met urenlange ondervragingen door de Russen. Natalia en haar gevluchte broer Andrii schuiven aan bij Op1. Ook bespreken we de laatste ontwikkelingen in Oekraïne met oud-commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp en Hans Jaap Melissen vanuit Kiev.
Oorlog verdwenen
Oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen bezocht Velyka Dymerka, een verlaten voorstadje van Kiev. De mensen die er nog zijn, zijn er niet van overtuigd dat de Russen niet meer terugkomen. ”Ze halen hun schuilkelder nog niet leeg. Ze zeggen nu dat ze gaan vechten in het oosten, maar misschien hebben ze wel weer een nieuwe reden om bij ons terug te komen. Het schetst de angst en het enorme wantrouwen dat is ontstaan ten opzichte van de Russen.” De stad Kiev komt steeds meer tot leven merkt Melissen. ”Het is hartstikke druk op straat, de winkels zijn weer open, de koffiebars zijn weer open. Maar aan de andere kant is hier tegenover waar ik logeer een oude schuilkelder waar nog dagelijks mensen slapen, die durven het gewoon niet aan. Er gebeurt hier verder niets, de oorlog is eigenlijk verdwenen uit Kiev.”
Tribunalen
Het grootste Russische staatspersbureau publiceerde een plan om tribunalen op te richten waarvoor de Oekraïense ‘nazi’s’ berecht moeten worden. Oud-commandant Tom Middendorp denkt dat dit een voorbode is van zwaardere tijden die gaan komen. ”Je ziet de retoriek uit het verleden terugkeren. Als je dat legt naast de beelden die we nu zien, de enorme gruwelijkheden die zijn gedaan. En als je dan kijkt naar het verleden van Rusland, Stalin in 1936 die al grote zuiveringen heeft uitgevoerd. Een miljoen mensen heeft laten executeren en twee miljoen mensen gedeporteerd heeft. Als je met onze Baltische vrienden gaat praten over hun ervaringen met Rusland dan hoor je ook hele andere verhalen. Als je in Litouwen gaat kijken naar het Holocaustmuseum, waar de martelkamers van de KGB tot in de 90’er jaren actief zijn geweest, dan zie je een andere kant van Rusland dan die wij graag zouden willen zien.”
Vier uur lang verhoord
Andrii Saklakov kreeg van de Russen drie keuzes voor zijn vlucht uit Oekraïne: terug, kiezen voor de Russen of zijn telefoon inleveren en een verhoor ondergaan. Hij koos voor de laatste optie en werd vier uur lang verhoord door de Russen. Aan Andrii werd onder andere gevraagd wat hij van de Russische operatie in Oekraïne vindt, wat hij van Poetin vindt en of hij militaire familie of vrienden in Oekraïne heeft. Zijn zus Natalia: ”We wisten dat dit de enige weg was. Je gaat eigenlijk bewust een soort theater spelen. Je moet doen alsof je er echt niets van weet.” Uiteindelijk kreeg Andrii toegang tot een Russisch corridor dat hem naar de Krim bracht. Via de Krim kon hij naar Georgië waar zijn zus hem ophaalde.
