Iris de Graaf: “In een week tijd zag je in Rusland de schijn van een vrij land volledig verdwijnen”
Hoe is het om verslaggever te zijn in oorlogstijd? NOS-verslaggever Kysia Hekster reisde afgelopen maand af naar Oekraïne om vanuit Lviv verslag te doen van de situatie ter plekke. Rusland correspondent Iris de Graaf vertrok juist weer uit Moskou: de werkomstandigheden werden te onzeker.
Schijn van een vrij land
Rusland correspondent voor de NOS Iris de Graaf woonde en werkte in Moskou, maar toen de oorlog in Oekraïne losbrak, besloot de NOS haar terug te halen. De situatie in Rusland werd onwerkbaar. “Het was bizar. In een week tijd zag je in Rusland de schijn van een vrij land volledig verdwijnen. Rusland veranderde in een soort Iran of Noord-Korea, dat ging echt ontzettend snel.
Enorme repressie
Volgens De Graaf was het sowieso al niet heel makkelijk om in Rusland je werk te doen als Journalist. “Als buitenlandse journalist werd het al moeilijk gemaakt met accreditaties en medische testen die je moest doen, maar voor Russische journalisten was het compleet onmogelijk.” De correspondent zag dat dit vooral afgelopen jaar naar een hoogtepunt steeg. “Ik heb bijna non-stop verslaggeving gedaan van het inperken van oppositie en onafhankelijke media die verboden werden. Er was enorme repressie en mensen waren toen eigenlijk al bang om te praten.”
Verhalen moeten verteld worden
De Graaf hoopt dat ze zo snel mogelijk terug kan keren naar Rusland om daar weer haar werk te doen. Ze maakt zich grote zorgen om de mensen daar. “De Russen leven in een compleet geisoleerd land, ze hebben geen toegang meer tot de wereld en wij niet meer tot hun. Er zijn echt nog anti-oorlogsstemmen en mensen die elke dag hun leven riskeren door de straat op te gaan, ookal lukt dat bijna niet meer. Die verhalen moeten gewoon verteld worden en ik hoop dat ik dat daar weer kan doen.”
Brain drain
Iris de Graaf ziet dat het leven in Rusland onder Poetin niet meer veilig is. “Hij spreekt over verraders en een zuivering van mensen die westerse waarden aanhouden. Er zijn inmiddels meer dan 250.000 Russen uit het land vertrokken.” Volgens De Graaf gaat het dan vooral om jonge, hoog opgeleide Russen. “Het land loopt helemaal leeg, het is echt een brain drain. Ik leefde in een heel erg jong, hip en progressief Moskou en ik maak me zorgen of dat er nog wel is.”
Kijk hier het hele gesprek met Iris de Graaf en Kysia Hekster terug.
