Natalie Righton: “Het zou mij niet verbazen als de Taliban binnen een paar jaar bondgenoten zijn met de VS om samen te werken tegen Al Qaida of IS”
Journalist Natalie Righton krijgt alarmerende berichten uit Afghanistan. Achterblijvers kunnen geen contact krijgen met Buitenlandse Zaken. CDA-Kamerlid Derk Boswijk wil zo snel mogelijk duidelijkheid. Journalist Hans Jaap Melissen weet als geen ander hoe het is om in deze situaties zaken te doen met een regime als de Taliban. Bij Op1 bespreken ze de situatie voor de achterblijvers.
Evacuatielijsten
Het is nog steeds heel erg onduidelijk hoeveel mensen die wel recht hebben op evacuatie, zijn achtergebleven. Righton: “Er zijn evacuatielijsten, maar niemand weet precies wie daar allemaal op staan en niemand weet precies wie er allemaal nog niet terug zijn.” Maar waarom is dit allemaal zo onduidelijk? “Deels is dat raar, want je had van te voren evacuatielijsten kunnen maken. Maar er hebben zich honderden mensen extra aangemeld.” Daar zullen volgens Righton ook mensen tussen zitten die er geen recht op hebben.
Het gaat volgens Righton om duizenden mensen die Nederland geholpen hebben in de tijd dat zij in Afghanistan waren. CDA-Kamerlid Derk Boswijk: “Het gaat natuurlijk om een periode van twintig jaar. Er zitten bovendien ook nog vrouwenactivisten bij, die niet langer veilig zijn onder de Taliban.” Boswijk vertelt dat lang niet al die vrouwen al geëvacueerd zijn en dit voor hen levensgevaarlijk is.
Hoe staat het nu met de achterblijvers? “Duizenden mensen wachten nog op antwoord van Buitenlandse Zaken,” aldus Righton. “Zij zouden op z’n minst iets moeten laten weten aan de mensen, dat wij weten dat ze bestaan.” Hoe het nu gaat, kan niet. “Er zitten ook nog mensen met Nederlandse paspoort tussen, die omdat ze nu niks horen keuzes maken om bijvoorbeeld te gaan lopen naar Pakistan. Dat kan, maar daar zijn hele grote risico’s aan verbonden.”
Onafhankelijk onderzoek
Derk Boswijk pleit voor een onafhankelijk onderzoek. “De prioriteit ligt natuurlijk bij het weghalen van die mensen, maar ondertussen moeten wij als politiek toch gaan kijken hoe dit heeft kunnen gebeuren. Wie is er verantwoordelijk? Wie heeft wat op welk moment gedaan?” Hier moet volgens hem een onafhankelijk onderzoek naar gestart worden.
Boswijk spreekt over een schandalige situatie. “Er zijn Nederlandse staatsburgers aan hun lot overgelaten in een situatie die we allemaal toch wel hadden kunnen zien aankomen.” Hij vindt ook dat de Tweede Kamer zichzelf een spiegel voor moet houden: “We moeten niet alleen wijzen naar de bewindspersonen.” Ook in de Kamer zitten partijen die al langer weg wilden uit Afghanistan of nog meer wilden bezuinigen op defensie, die nu roepen dat we militairen moeten sturen.
Taliban
We hebben volgens Hans Jaap Melissen geen keuze om samen te werken met de Taliban. Boswijk is het met hem eens: “Ik denk dat we de tijd en luxe niet meer hebben om principieel te zijn. Je moet pragmatisch zijn, zij hebben voor het zeggen en daar moeten we mee dealen, of we het leuk vinden of niet. Ja, daar legitimeren we ze mee, maar dat hebben we te accepteren”, aldus Melissen. “Zij willen wat van ons en wij willen wat van hun.”
Toch heeft het Westen volgens Melissen een slechte onderhandelingspositie. “We willen niet dat Afghanistan instabieler wordt dan het al is.” Hij wijst op de Islamitische Staat. “De Taliban is nog een soort van georganiseerd, zij zijn heel nationalistisch en gericht op Afghanistan. IS is toch een hele andere orde en ook een directe bedreiging voor andere landen.” Natalie Righton sluit af: “Het zou mij niet verbazen als de Taliban binnen een paar jaar bondgenoten zijn met de VS om samen te werken tegen Al Qaida of IS.”
