Willem Engel: ‘We gaan een ‘turbospoedcassatie’ doen’

Een bizarre wending dinsdag in de bestrijding van het coronavirus. Voorman van Viruswaarheid Willem Engel en jurist Jeroen Pols behaalden  een grote overwinning: de avondklok is van de baan. Althans dat leek zo te zijn, want deze beslissing werd alsnog opgeschort. 

“We hebben nog steeds gewonnen”, aldus Engel. “Ik vond het wel belangrijk om aan te geven waarin de rechter een fout maakte. Ik verwacht dat we een ‘turbospoedcassatie’ morgenochtend om 11.00 uur hebben, want wat hier is gebeurd kan niet, dit gaat alle perken te buiten. En dan hebben we het niet over de inhoud, maar over de procedure.”

Britse variant

Engel en Viruswaarheid willen de avondklok van tafel hebben. Zij noemen het een kinderachtige maatregel en zeggen dat er niets is bewezen.  Viroloog Ab Osterhaus ontkent dat: “We weten wel het een en ander over het Britse virus. We weten dat het in Engeland heel snel rondgaat en er zijn duidelijk aanwijzingen dat het sneller rondgaat. Op basis van de bevindingen die er zijn, kun je er wel vanuit gaan dat je geen risico moet nemen. Dus als het inderdaad waar is dat het sneller rondgaat, moet je geen enkel risico nemen. Want dan maak je de situatie alleen maar erger en dat moet je zo veel mogelijk bestrijden.”

Rechter boekje te buiten

Volgens hoogleraar Algemene Rechtswetenschap Jan Brouwer is de rechter zijn boekje te buiten gegaan. “Omdat de rechter zich mengt in inhoudelijke afwegingen. De regering heeft een advies ingewonnen van het OMT en heeft de bevoegdheid gekregen van de Eerste- en Tweede Kamer om een dergelijke maatregel af te kondigen. Het is niet zo dat zij er niet bij betrokken zijn, zoals Kees van der Staaij (SGP) eerder zei. Die zijn er twintig jaar geleden bij betrokken geweest. Toen (1996, red.) is die wet ‘Buitengewone Bevoegdheid Burgerlijke Gezag’ tot stand gekomen. Toen is aan de regering de bevoegdheid gegeven om in buitengewone omstandigheden die maatregel te nemen. In dit geval hebben ze gekozen voor een superspoedmaatregel.”

Volgens Brouwer kan de rechter helemaal niet beoordelen of er in dit geval sprak is van een superspoedgeval. “Daar moet een rechter zich niet in mengen, maar aan de virologen overlaten. Daar hebben wij juristen geen verstand van. In dit geval stel ik vast dat als een groep van deskundigen als het OMT vaststelt dat er enige grond voor een avondklok bestaat, dan moet een rechter zich daarvan onthouden en niet denken dat ‘hij’ het beter weet.”

Volgens Brouwer moet een rechter marginaal toetsen. Dus als het volstrekt onredelijk is dat een regering een dergelijke maatregel afkondigt, kan een rechter daar wat tegen doen. “Als een groep deskundigen dit aanbeveelt, dan is de gebruikelijke gang van zaken dat we het advies volgen. Daar komt nog eens bij dat de regering volgens die wet die in 1996 hernieuwd is, niet verplicht is om de mening van de Tweede Kamer te vragen. Maar zorgvuldigheidshalve hebben ze dat ook nog eens gedaan. De Tweede Kamer zei: prima, regering. Wat zegt de rechter: het feit dat je de Tweede Kamer aanhoort geeft aan dat er geen spoed was. Dat is de wereld op z’n kop.”

Jeroen Pols is de juridisch adviseur van Willem Engel. Volgens hem kun je op deze manier een land voor eeuwig in lockdown zetten, omdat er geen concreet gevaar is. Uiteindelijk gaat het kabinet via een andere weg regelen dat de avondklok gehandhaafd blijft, mocht de uitspraak van de rechter blijven staan. Ziet Engel dit daardoor niet als een pyrrusoverwinning? “Het kabinet kan zichzelf steeds meer belachelijk maken, daar ben ik ook voor, dus ik zie het niet zo. Het is evident dat die wet hiervoor niet bedoeld is,” zegt Engel.

Kijk hier het volledige gesprek terug