Moeten de verkiezingen worden uitgesteld?
Op 17 maart staan alweer de Tweede Kamerverkiezingen voor de deur, maar komen die niet te snel? Dat onderzocht Peter Kanne, onderzoeksadviseur bij I&O Research. Politiek verslaggever Xander van der Wulp van de NOS peilde de meningen in politiek Den Haag. Henk Krol, lijsttrekker van Lijst Henk Krol, is in ieder geval voor uitstel. Zij zijn te gast bij Op1.
Onderzoek
Peter Kanne opent het gesprek. Hij heeft onderzoek gedaan en daaruit is naar voren gekomen dat het merendeel van de bevolking wil dat de verkiezingen doorgaan. “81 procent van de mensen zegt zeker weten te gaan stemmen. Dat is vergelijkbaar met andere jaren. We hebben ook gevraagd wat mensen zouden doen als het coronavirus verergerd en dan zegt twee procent van de kiezers dat ze thuis blijven.”
Het overgrote deel van de kiezers hoopt dan ook dat de verkiezingen gewoon doorgaan. “13 procent zou willen dat de verkiezingen worden uitgesteld, dus ongeveer één op de acht mensen. 73 procent hoopt dat het gewoon doorgaan. Het zijn voornamelijk de 60 tot 70-jarigen die willen dat de verkiezingen worden verplaatst. Onder 70-plussers valt het wel mee, want die kunnen over de post stemmen.” Aldus Kanne.
Avondklokrellen
Eén van de mensen die wil dat de verkiezingen verplaatst worden is Henk Krol. “Ik vind dat het in ieder geval op tijd overwogen moet worden. Ik houd mijn hart vast als je ziet wat er nu tijdens de avondklokrellen allemaal gebeurd en je ziet ook al oproepen om dit tijdens de verkiezingen ook te gaan doen. Dan zeg ik laten we er even heel goed over nadenken. Ook zeggen 183 gemeenten dat ze de zaken nog niet op orde hebben. In het verleden waren het vooral ouderen die de stembureaus bemanden. Nu moeten gemeenten de scouting inzetten om de stembureaus open te kunnen krijgen.”
Verkiezingen in de zomer
Krol zou daarom graag verkiezingen zien aan het begin van de zomer. “Ik wil de verkiezingen ook niet heel laat, maar elk virus is aan het begin van de zomer een stuk milder dan in de winterperiode. Dan kun je in sommige gemeenten buiten tenten neerzetten zodat je mensen op een veilige manier naar de stembus kunt begeleiden. Ik denk dat het erg veel voordelen heeft en dan hou je ook rekening met de 10 procent die zegt ‘stel het alsjeblieft uit.”
Gewoon op 17 maart
Xander van der Wulp begrijpt dat er veel gedoe is rondom het verplaatsen van de verkiezingen. “Het verplaatsen van verkiezingen is in de democratie het hoogste wat we hebben. Bovendien is het tijdstip van de verkiezingen altijd van invloed op de uitslag. Dus als je daarmee gaat schuiven, zal je altijd mensen hebben die er voor en altijd mensen die tegen zijn. Dus zeggen de partijen die erover gaan tot nu toe: ”we gaan het op een gezonde en veilige manier organiseren en dan houden we het gewoon op die zeventien maart.”
Amsterdam
Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam, heeft daar ook nog wat over te zeggen. “Wij gaan er in Amsterdam voor zorgen dat alles op een veilige manier kan. En daarmee gaan we ervoor zorgen dat het democratische proces gewoon kan verlopen. We hebben uitgebreid geworven onder mensen die op stembureaus zitten, daardoor hebben we meer vrijwilligers dan we vier jaar geleden. Mensen voelen zich juist heel erg betrokken.”
Volgens Peter Kanne is de kiezer het daarmee eens. “Het kabinet is demissionair en daarom vinden heel veel mensen dat de kiezer nu aan het woord moet komen, juist in deze crisis. Veel mensen denken ook dat het makkelijk kan en zeggen: ‘we kunnen ook naar de supermarkt, waarom zouden we niet even vijf minuten een vakje kunnen aankruisen.”
Uitstel komt er waarschijnlijk niet
Tot slot ziet Xander van der Wulp uitstel er niet snel van komen. “Er komt nog wel een brief van minister Ollongren waarin gekeken wordt naar mogelijke extra maatregelen. Nu mogen bijvoorbeeld alleen zeventigplussers per post stemmen, daar gaat misschien iets veranderen. En er komen misschien drie in plaats van twee machtigingen, maar tenzij bijvoorbeeld het OMT komt met ‘dit moet je echt niet doen’ zie ik uitstel er echt niet van komen.
