Ab Osterhaus: ‘Absoluut noodzakelijk dat er vóór half januari wel een strategie klaarligt’

De afgelopen week raakten ruim 80.000 Nederlanders besmet met het virus en dan kwam daar dit weekend het nieuws bij over twee gemuteerde versies van het virus die nog sneller rond kunnen razen. Bij Op1 spreken Afrika-correspondent Bram Vermeulen die net terug is uit Zuid-Afrika en viroloog Ab Osterhaus over de nieuwe coronamutaties. Ook blikt Ab Osterhaus  terug op 2020 waar hij veel op televisie te zien was om het coronavirus te duiden.

Dan nog iets waar het kabinet mee in z’n maag zit: minister Tamara van Ark maakte maandag bekend dat de planbare, reguliere zorg wordt afgeschaald. Dat was op veel plekken al het geval. Het gaat dan om bijvoorbeeld geplande knie-en heupoperaties. Ab Osterhaus daarover: “In oktober hebben we gezegd: als je nu niets doet loop je tegen die lockdown aan en dat betekent dus dat het systeem overmand wordt en dat je het niet voor elkaar gaat krijgen. Dus dat is een aantal keren wel degelijk naar voren gebracht en er zijn nu een hoop mensen die zich nu inderdaad realiseren dat we dat veel eerder hadden moeten doen.”

Mutatie coronavirus
Viroloog Osterhaus praat verder over de zeer besmettelijke mutaties van het coronavirus. Volgens hem is het absoluut noodzakelijk dat er vóór half januari wel een strategie klaarligt, voor als de boel weer opengegooid gaat worden. “Anders liggen de cijfers na een paar weken weer heel hoog.”

Zuid-Afrikaanse mutatie
Er is nog een andere mutatie opgedoken in Zuid-Afrika. Voor beiden geldt dat het straks met een negatieve coronatest mogelijk is om vluchten vanuit het Verenigd Koninkrijk en Zuid-Afrika toe te staan, want nu worden passagiers uit die landen nog geweerd. Bram Vermeulen vertelt: “Wij zitten nu in Zuid-Afrika in de hoogzomer. Dus iedereen loopt op het strand, in korte broek; iedereen is buiten. Opvallend genoeg is er sinds begin december een enorme piek, die nu al groter is dan de eerste golf. Ondanks dat hete weer. En inderdaad wordt gezegd dat het een virus is dat ook onder jongeren heel veel rondgaat. Veel scholieren hebben net hun eindexamen gehad en dat ook flink gevierd. Dat zijn superspreader events geworden.”

“De hoofdviroloog in Zuid-Afrika heeft vrijdag gezegd dat ze zien dat het virus supersnel verspreid en dat er ook veel meer virus aanwezig is op de wattenstaafjes die worden gebruikt bij het testen,” gaat Vermeulen verder. “En dus zie je ineens een verdubbeling binnen twee weken. Nu zitten we dus nog in het goede weer en het slechte weer gaat nog komen. Zuid-Afrika houdt zijn hart vast, omdat ze in die eerste golf al enorme klappen hebben gehad.” Zeer goed voor te stellen, want de lockdown in Zuid-Afrika duurde maar liefst zes maanden. 

Hectisch jaar
Tot slot gaan we nog even terug in de tijd. Ab Osterhaus heeft een hectisch jaar achter de rug en werd meer dan eens uitgemaakt voor paniekzaaier. “Dat ik altijd gelijk heb gekregen is wat veel gezegd. Ik denk dat je in dit soort gevallen altijd van het worst case scenario uit moet gaan. Dat je moet zeggen: zijn we voorbereid? Als het fout gaat moet je de nodige maatregelen nemen. Voorbereiding is het allerbelangrijkste.”

Jeugdvriend Henk Spaan kent Ab Osterhaus al vanaf zijn zesde jaar. Hij heeft de viroloog vaak gezien tijdens zijn tv-optredens: “Ik heb me altijd wel vermaakt. Hier bij Op1 wordt een wetenschapper weleens tegenover iemand anders gezet die eigenlijk van niets weet, maar zelf theorieën heeft. Dan riep ik mijn vrouw erbij en zei ik: kijk, Appie heeft zijn minachtende blik weer.’’

“Ik heb soms weleens het idee dat mensen praten over dingen waarvan ze echt helemaal niets weten”, aldus Osterhaus.

Kijk hier het volledige gesprek terug