De speech van Poetin over de Wagner-opstand zat vol met historische verwijzingen
Er is een burgeroorlog voorkomen, zegt Poetin over het terugtrekken van Wagnerbaas Prigozjin. Het zou niet de eerste binnenlandse strijd zijn op het Russische grondgebied. Wat zegt dit conflict over de toekomst van Rusland en welke conclusies kunnen we trekken op basis van het verleden? We bespreken het in Op1 met hoogleraar internationale en politieke geschiedenis Beatrice de Graaf en oud-Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp.
De opstand van de Wagnergroep zal ook zijn weerslag hebben op het slagveld, verwacht Tom Middendorp. ”De barsten in het leiderschap zijn boven water gekomen, en nog prominenter geworden. Dat geeft twijfel aan de kwaliteit van de leiders.”
”De redenen waarom de Russen in oorlog zijn gegaan, zijn in twijfel getrokken. Het verwijderen van het nazisme heeft Prigozjin enorm ontkent. Dat vond ik heel opmerkelijk. Daarmee wordt eigenlijk het hele bestaansrecht van dat conflict ter discussie gesteld. Ook naar de militairen toe die daar aan het vechten zijn. Dus dat doet wel iets met je motivatie.”
”Daarnaast heeft Wagner een enorme symboliek. Het staat bekend als een krachtige eenheid. Als die wegvalt, dan is die vliegende keeper die ze daarmee hebben dus ook verdwenen. En dat werkt dus andersom bij Oekraïne. Die zien die speler buitenspel staan en krijgen dan meer zelfvertrouwen.”
”Tegelijkertijd moeten we Wagner ook niet te veel ophemelen. Ze zijn een half jaar bezig geweest in Bachmoet om een stadje te veroveren, en dat is nauwelijks gelukt. Zo’n doorslaggevende factor zijn ze dus blijkbaar ook niet.”
Historische verwijzingen
Er is een burgeroorlog voorkomen, zegt Poetin over het terugtrekken van Wagnerbaas Prigozjin. Volgens Beatrice de Graaf zat zijn speech vol met historische verwijzingen. ”Hij begint ermee dat ze nu bang moeten zijn voor de smoeta. Dat komt uit de Tijd der Troebelen, dat is de periode na de dood van Ivan de Verschrikkelijke. Toen moordde de helft van de Russische bevolking elkaar uit. Dat is een soort nationaal trauma dat elke keer door de tsaren en door de leiders wordt opgeklopt. Met als boodschap: kies mij als sterke krachtige leider, anders wordt het helemaal een grote chaos.”
”Waar hij ook naar verwijst is de dolkstoot. Verraders hebben ons in de rug gestoken. Dat is dezelfde taal die Lenin en de mensen tijdens de Eerste Wereldoorlog en in de tijd van de Russische Revolutie gebruikten. Om te zeggen dat het interne opstanden en coups zijn geweest. Poetin heeft het ook over fatricide. Russische broeders die elkaar afmaken. Tussen 1917 en 1922 was er een verschrikkelijke oorlog tussen de Witten en de Roden.”
”En wat ook een interessante verwijzing is, is dat hij zegt dat het allemaal de schuld is van de vijanden van Rusland in het Westen. De nazi’s en Oekraïne. Dat is ook echt een patroon in de Russische geschiedenis. Rusland is zo perfect, dat als het wordt bedreigd, dan moet het wel van buitenaf komen.”
