Henri Bontenbal: “Bestaanszekerheid is veel meer dan alleen het hebben van geld”
Pieter Omtzigt start een nieuwe partij: Nieuw Sociaal Contract. Waar zitten de kansen voor de zeer ervaren politicus? En gaat het hem lukken drie maanden voor de verkiezingen een nieuw partijapparaat op poten te krijgen? Dat bespraken we in Op1 met politiek commentator van De Telegraaf Wouter de Winther en hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Voermans. Maar, niet alleen de spelers van de aankomende verkiezingen zijn belangrijk. Er moet nog veel gebeuren in ons land, volgens de nieuwe CDA-leider Henri Bontenbal. Hij gaat de komende tijd de strijd aan met de armoede in Nederland.
Allereerst waren de ogen maandag vooral gericht op Pieter Omtzigt en zijn nieuwe partij. Volgens Wouter de Winther was de politicus rustig. “Er is een enorme ontspanning merkbaar vergeleken met de tijd die we rond zijn overspannenheid hebben gezien. Ik zag nu wel echt iemand die de dingen onder controle heeft.” Wim Voermans sluit zich hier bij aan, maar het verraste hem wel. “Omdat hij eind juli nog zei dat hij nog tijd nodig had. Nu zag het eruit alsof hij er wel zin in had.”
De nieuwe CDA-leider Henri Bontenbal keek ook mee naar de aankondiging van Nieuw Sociaal Contract. “Ik vind het stoer dat hij het doet. Ik wens hem veel sterkte en plezier, en dat hij natuurlijk gewoon gezond blijft.” Daarnaast stemt het Bontenbal hoopvol. “Ik vind het mooi dat hij laat zien dat hij wil samenwerken.”
Nieuwe generatie
Omtzigt spreekt over een nieuwe generatie politici. De Winther reageerde bij Op1. “Ik geloof dat Omtzigt inmiddels een van de langst zittende Kamerleden is, net als Wilders of Marijnissen. Dus ik denk dat hij er vooral op doelt dat Mark Rutte weg is. Dus ja, nieuwe generatie valt misschien ook wel mee.”
Kamerleden lijken vooral heel blij dat Omtzigt de ring in stapt. Toch vraagt De Winther zich af of ze niet ook vooral bang zijn. “Er is een cultuur in Nederland geslopen dat kritiek uiten op Pieter Omtzigt je niet in dank wordt afgenomen, ook door een groot deel van het electoraat. Terwijl kritiek op politici in dit land moet kunnen, ook op Pieter Omtzigt.”
Bestaanszekerheid en bestuurscultuur
Een belangrijk speerpunt van Omtzigt’s Nieuw Sociaal Contract is bestaanszekerheid. De Winther vindt vooral dit punt interessant. “Hij hengelt daar niet alleen op de rechtse of centrumkiezer, maar ook de kiezer op links, zoals die van de SP of PvdA.” Daarnaast mag volgens Omtzigt de bestuurscultuur op de schop. Wim Voermans: “Hij wil niet alleen de grondwet op een aantal punten herzien, maar ook een nieuw kiesstelsel met kiesdistricten invoeren. Dit is in verkiezingstijd een risico: mensen zitten hier niet op te wachten. Maar, hij heeft het wel slim ingevuld, door de verbinding tussen onze slechte bestuurscultuur en de mankementen in ons politieke systeem te leggen en hier concrete oplossingen voor te bieden.”
Maar wat vindt de hoogleraar staatsrecht nu echt van de voorstellen van Omtzigt over de bestuurscultuur? “Als ik eerlijk ben geloof ik niet dat als je een constitutioneel hof hebt, dat alles ineens is opgelost. Dat zorgt er niet plotseling voor dat iedereen de regels gaat volgen. Aan de andere kant: een verandering van de kieswet, daar zit wel wat in.”
De strijd aan met armoede in Nederland
Naast grote plannen en nieuwe contracten voor de bestuurscultuur, moet het tijdens de aankomende verkiezingen ook gaan over ons land zelf. De nieuwe CDA-leider Henri Bontenbal gaat de strijd aan met de armoede in Nederland. Met welke voorstellen komt hij? En wat gaat dat betekenen voor de begroting van aankomende Prinsjesdag?
Opgegroeid in Rotterdam-Zuid heeft Bontenbal de twee gezichten van Rotterdam gezien, die voor hem een goede metafoor zijn voor Nederland. “Er is een voorkant in onze samenleving die goed is, een mooie façade zoals de torens van Rotterdam, maar na tien minuten verder fietsen zie je ook de achterkant. Ik vind dat in Nederland die twee gezichten te ver uit elkaar zijn gegroeid.”
Bontenbal ziet dat in Nederland veel gezinnen het niet meer redden, omdat de kosten toenemen. Volgens het CPB neemt het aantal mensen in armoede volgend jaar toe, als het kabinet niets doet. “Ik vind vooral dat ze moeten zorgen dat het aantal kinderen in armoede naar beneden gaat.” Volgens Bontenbal moet er dan ook veel gebeuren om de toename van armoede in Nederland te verminderen. “Het eigen risico moet je volgens mij bevriezen, maar ook de energierekening is een grote boosdoener. Het kabinet moet die rekening naar beneden krijgen door de energiebelasting te verlagen.”
Maar, volgens Bontenbal moet er meer gebeuren, omdat armoede verder gaat dan alleen geld. “Armoede leidt ook tot stress, gezondheidsproblemen en slechtere prestaties op school. Daarom moeten we veel breder kijken. Bestaanszekerheid is niet alleen het hebben van geld.”
Stikstof
Een koerswijziging van de stikstofaanpak gaat er bij het CDA volgens Bontenbal niet komen. “Ik vind de basis die is gelegd nog steeds erg goed. De kern van dit probleem is volgens mij niet dat de agrarische sector niet wil verduurzamen, maar dat de overheid heeft gedacht dit aan een sector op te kunnen leggen.” Wel hoopt Bontenbal op een nieuw landbouwakkoord. “Wat mij betreft gaat het echt om hoe de overheid de landbouwsector heeft behandeld. Deze mensen voelden zich niet gezien. Ik zou heel graag willen dat ze weer met elkaar om tafel gaan zitten en toch een akkoord sluiten.”
