Is de strijd tegen de nietsontziende drugsmisdaad nog te winnen?
Een speciale Op1 tussen de containers in de Rotterdamse haven, waar jonge criminelen jaarlijks duizenden kilo’s cocaïne uit containers halen. Met verstrekkende gevolgen voor onze maatschappij. Is de strijd tegen de nietsontziende drugsmisdaad nog te winnen? We praten erover met minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz, politiechefs Andy Kraag en Jan Janse, douanedirecteur Jan Kamp, havenbaas John Verschelden en strafrechtadvocaat Leon van Kleef. Burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb en moeder Diana Sardjoe maken zich zorgen om hun jongeren, die steeds jonger de criminaliteit in worden gezogen. En met misdaadjournalist Jan Meeus en recreatief cocaïnegebruiker Donny Eimers bespreken we of het eerlijk is om de schuld van de drugsproblematiek bij de gebruiker te leggen.
Kwetsbare jongeren
De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb ziet jongeren in zijn stad kapot gaan aan drugscriminaliteit. ”Het zijn stuk voor stuk kwetsbare jongeren. Ze worden tot criminelen verheven door systemen waar zij tegenaan lopen. Ze verdienen allemaal met elkaar een schone kans en die ligt in het beginsel ook in het onderwijs.”
De zoon van Diana Sardjoe belandde in de drugscriminaliteit. Dat gaat heel makkelijk volgens haar. Het gaat daarbij niet eens zozeer om het geld wat er te verdienen valt. ”Ze weten de jongens uit te pikken. Waar al deze jongens naar op zoek zijn, is erkenning en succesvol zijn. Dit is nu de snelste manier. Ze willen erbij horen. Op straat kunnen ze eerder hun waarde en status verdienen dan bijvoorbeeld als ze ergens beginnen. Wij willen overal geld tegenover zetten, maar we moeten beginnen met erkenning en succes.”
Internationale samenwerking
Minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz wil meer internationale samenwerking om drugssmokkel aan te pakken. ”Het is een enorme markt. Dat betekent dat we op allerlei verschillende vlakken veel harder en veel effectiever moeten optreden. Een van de manieren om dat echt goed te kunnen doen is samenwerken en informatie delen. Bij onze diensten hier in Nederland, de politie, de douane, de Belastingdienst, de FIOD. Maar ook internationaal. Zorgen dat we mensen hebben zitten in de landen waar vanuit het hier naartoe komt. Dat doen we al, maar volgens mij kan dat nog veel meer. En zorgen dat dat spul ons land weer verlaat, en ook daar weer verbanden leggen. Alleen zo kun je zorgen dat ons land minder aantrekkelijk wordt. Dat het niet meer loont om hier naartoe te komen.”
Fruitcontainers
Burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb wil alle fruitcontainers in de Rotterdamse haven gaan controleren op drugs. Niet wenselijk volgens douanedirecteur Jan Kamp. ”Mijn beeld is als je één soort goed alleen gaat scannen dan is de volgende stap dat het niet in het fruit zit, maar in hout of in steenkool. Wij moeten adaptief zijn om onze middelen snel te kunnen inzetten op daar waar de grootste risico’s zijn. Minder dan de helft van de bevindingen zit in fruit. Dus ik zou niet direct nu over willen gaan om alleen de fruitcontainers te scannen.”
Kroongetuigenregeling
De kroongetuigenregeling moet uitgebreid worden, zegt minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz. Het moet op die manier makkelijker worden om hele drugsnetwerken op te rollen. ”Op dit moment kom je in aanmerking als kroongetuige als je een hoop gedaan hebt, een hoge straf staat je dan tegemoet. Het loont dan voor je om met het OM afspraken te maken en te gaan praten. Dat zijn hele zware criminelen. Wat ik zou willen is dat we dat uitbreiden, juist richting die mensen die ook faciliteren. Of dat nou foute notarissen zijn, makelaars, of wie dan ook. Dat je veel vroeger in de keten mensen eruit kunt halen en zo hopelijk meer informatie kunt krijgen.”
Strafrechtadvocaat Leon van Kleef vindt het een naïef plan. ”Ik denk bij mezelf, wat is ook alweer de oorzaak en het gevolg? De oorzaak is de strafbaarstelling van de handel in cocaïne. Daar komt de narigheid door. Al deze specialisten zijn knalhard aan het werk om een probleem op te lossen. Om dweilen tevoorschijn te halen, bij een kraan die wagenwijd open staat.”
Legalisatie
Donny is een recreatief gebruiker van cocaïne, hij staat daarmee symbool voor een grote groep in Nederland. Hij vindt dat er serieus nagedacht moet worden over legalisatie. ”Ik denk dat de problemen echt zijn, dat moeten we niet ontkennen. Ik denk alleen dat er een hoop symptoombestrijding is, wat hier gaande is. Buiten dat het goed voor de werkvoorziening is, denk ik dat het drugsbeleid op dit moment, want er wordt meer gebruikt dan ooit, compleet aan het falen is. Ik hoor net dat het naïef is om te denken dat legaliseren een oplossing zou kunnen zijn. Maar ik denk dat we zo ver zijn op dit moment dat het de moeite waard is om het in elk geval op een bepaald vlak te proberen. Op kleine schaal zou dit op zijn minst geprobeerd mogen worden om te kijken wat het uithaalt of waar we tegenaan lopen.”
